About Me

My Photo
gerasimos polis
Γεννήθηκα στον Πειραιά το 1962, σπούδασα Αρχιτεκτονική στο Ε.Μ.Π. και αναζητώ την αλήθεια και μόνο την αλήθεια με όποια μορφή και αν μεταμφιέζεται...
View my complete profile
Wednesday, August 19, 2009

Παίρνω αφορμή από τα πολύ ευγενικά σχόλια του Στάθη στη σημερινή Ελευθεροτυπία στην στήλη του Ναυτίλος, http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=7377 1(άρθρο της 18.8.2009) για να τον ευχαριστήσω και πάλι (το ομολογώ τα είχα ανάγκη) και κύρια για τη χρονική συγκυρία που τα έγραψε και συνεχίζω με τα παρακάτω:

Εξαντλημένοι οι κινητικά ανάπηροι από τον αποκλεισμό που υφίστανται χρόνια τώρα, έχουν σε μεγάλο βαθμό αλλοτριώσει τη συλλογικότητά τους σε βαθμό μη αναστρέψιμο κατά τη γνώμη μου και εφαρμόζουν την πρώτη επίδραση του αποκλεισμού και του περιορισμού, την βία μεταξύ αλλήλων! Τα ινδικά χοιρίδια από τα σώματά τους έως και την κοινωνικότητά τους τίθενται ως πρότυπο και για την δράση σκευασμάτων αλλά και για συμπεράσματα σε κοινωνικό επίπεδο. Η διάρκεια ζωής αυτών των πλασμάτων που κάθε τους γενιά είναι λίγοι μήνες, επιτρέπει ΚΑΙ κοινωνικά πειράματα. Απαράβατος κανόνας, το γεγονός, ότι όταν περιορίσεις την ελευθερία κινήσεων και επιλογών σε μια κοινότητα και περιορίσεις και το ζωτικό χώρο που αντιστοιχεί σε κάθε άτομο, θα ξεσπάσουν επεισόδια βίας που μπορούν να φτάσουν μέχρι και την εξόντωση αλλήλων.

Καλώς ή κακώς η αρχιτεκτονική ασχολείται κύρια με το παραπάνω, δηλαδή με ζητήματα χώρου και κυρίως είναι ανθρωποκεντρική. Όταν δε, περιλαμβάνει ζητήματα διαχείρισης οικοσυστημάτων ή αστικών συγκροτημάτων «μεταμορφώνεται» σε πολεοδομία ή χωροταξία, αδελφές και υποστηρικτικές επιστήμες. Επίσης η Αρχιτεκτονική για όσους δεν το γνωρίζουν είναι ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ, δεν αρκεί ένα δημιούργημα στο χώρο να καλύπτει απλά και μόνο λειτουργικές ανάγκες (πράγμα και αυτό πολύ δύσκολο να επιτευχθεί) αλλά χρίζει αυτής της αδιόρατης από τον απαίδευτο νου ιδιότητας να αποτελεί και αισθητικό αποτέλεσμα και να προκαλεί στον χρήστη όχι μόνο ένα προβληματισμό σε ότι αφορά τη σχέση των μερών με το σύνολο αλλά να δημιουργεί και μια συντροφικότητα που θα αναδεικνύεται στο χρόνο, διότι το έργο τέχνης το αποκωδικοποιείς και το εισπράττεις στο διηνεκές.

Μέσα στον προβληματισμό των αρχιτεκτόνων δυστυχώς υπάρχουν και εκεί τα κοινωνικά στερεότυπα διότι αρχιτεκτονική που να λειτουργεί με υποθετικό χρήστη σε υποθετικά περιβάλλοντα, δεν αντέχει παραπάνω από τα όρια σκέψης και φαντασίας του δημιουργού της. Ως γνωστό τα κοινωνικά στερεότυπα δεν είναι κάτι στατικό αλλά ένας συνεχής επαναπροσδιορισμός και εδώ ακριβώς, έρχεται το δύσκολο έργο του αρχιτέκτονα, να προσδώσει διαχρονικότητα σαν οφειλή και υποχρέωση τόσο στον εργοδότη και ιδιοκτήτη, ώστε η επένδυση να μην εμπλέκεται σε χρονικότητες που θα καθιστούν μελλοντικές αναγνώσεις του έργου δύσκολες, ειρωνικές και απαξιωτικές από την στενή σύλληψή τους, αλλά και σαν εσωτερική υποχρέωση στην ίδια την αρχιτεκτονική πράξη σαν υποχρέωση στον ίδιο τον αμείλικτο έλεγχο και επανέλεγχο του ίδιου του δημιουργού. Ο καθηγητής της Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ και δημιουργός του Σταθμού των Πλοίων στο Λιμάνι του Πειραιά (αυτό που τελικά κατέληξε να είναι κέντρο εκθέσεων) κ. Ιωάννης Λιάπης άλλαζε σχέδια και ξυλότυπο ακόμη και τη στιγμή που ήσαν εγκατεστημένα ήδη τα συνεργεία στο εν λόγω έργο, έτοιμα προς σκυροδέτηση!

Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να καταστεί σαφές είναι ότι το αρχιτεκτονικό έργο αλλά και γενικότερα το δομικό έργο από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί λόγω της φύσης του δύσκολα ΑΛΛΑΖΕΙ και τροποποιείται.

Όλα τα παραπάνω είναι τα απολύτως ελάχιστα που είναι απαραίτητα για να διατυπώσω μια μικρή επιγραμματική θέση σε ζητήματα προς τεράστιο διάλογο.

Το αρχιτεκτονικό αλλά και το δομικό έργο, για τον ερευνητή αλλά και για τον καθένα που θέλει να ασχοληθεί εμπεριέχει όλες τις παραμέτρους της κοινωνικής εντολής που εξυπηρετεί, δηλώνει πάρα μα πάρα πολλά για το δημιουργό του και γενικότερα χαρακτηρίζει και την εποχή του την ίδια. Σε ότι αφορά δε την αλληλουχία και την αλληλεγγύη των γενεών, εκεί τα πράγματα είναι τελεσίδικα! Άντε να ζήσεις στους πρόποδες της Ακρόπολης αγνοώντας την ή ξαναδημιούργησε τα μπαζωμένα ποτάμια και ρυάκια που υπάρχουν κάτω από τους δρόμους του κέντρου της Αθήνας!

Οι κοινωνίες που νοιάζονται για την ευημερία και την καθημερινότητά των αδύναμων κρίκων τους είναι κοινωνίες δυνατές, με διαχρονικά θεμέλια που κατατάσσονται στην πορεία της εξέλιξης του ανθρώπινου γένους από αιμοβόρου και πολεμικού σε γένους προόδου και πνευματικότητας.

Η υιοθέτηση του χειριστή ενός αναπηρικού αμαξιδίου ή πιο σωστά μιας τροχοκαρέκλας σαν το πρότυπο του χρήστη, που πρέπει η σύγχρονη αρχιτεκτονική σαν εκ των ουκ άνευ να είναι και στα πλαίσια της αειφόρου ανάπτυξης, φαντάζει απλή πράξη αλλά δεν είναι καθόλου, εν τέλει. Το αναπηρικό κίνημα στις Η.Π.Α. μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ επέβαλλε τελεσίδικα ότι η παραγωγή χώρων θα είναι φιλική και πρόσφορη σε όλη της την έκταση και τα ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ για τον μέσο χρήστη τροχοκαρέκλας. Θυμάμαι δε πριν είκοσι χρόνια στο ΕΜΠ δειλά δειλά σε κάποιες εργασίες, να αποτελεί η ράμπα στοιχείο αρχιτεκτονικού διαλόγου και να περνάμε από το στάδιο του νομοθετικού εξαναγκασμού, στην ενσωμάτωση των νέων αυτών χωρικών απαιτήσεων στην αρχιτεκτονική παλέτα.

Είναι πάρα, μα πάρα πολύ λυπηρό όταν ομάδες αρχιτεκτόνων στην πατρίδα μας και του υπογράφοντος συμπεριλαμβανομένου, έχουμε δώσει μάχη ζωής για να ανοίξουμε τις προοπτικές και τον τρόπο σκέψης του τεχνικού κόσμου, να βλέπουμε μετά από τόσα χρόνια αγώνα, να γίνονται έργα φοβερής ΑΥΤΟΫΠΟΝΟΜΕΥΣΗΣ και να παράγεται χώρος διάκρισης, ταξικής κατεύθυνσης και ανεπάρκειας, εκεί που θα έπρεπε τα πράγματα να παράγονται ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΑ!

Ξαναγυρνώντας στην εισαγωγή μας, πρέπει κάποιοι επιτέλους να αντιληφθούν, ότι η ελευθερία, που απαιτεί αρετή και τόλμη και είναι προϋπόθεση για κάθε μορφής αυτοδιαχείρισης, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΕΙΛΗ ΖΩΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ αλλά μια νέα έκταση, μια πρόκληση, μια νέα χώρα προς κατάκτηση, ας μην φοβούνται!


Γεράσιμος Πόλης

Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ,

Ομότιμο μέλος του ΤΕΕ,

πρώην πρόεδρος της ΕΜΔΥΔΑΣ, Κεντρικής Υπηρεσίας Υπουργείου Υγείας,

ειδικός σε θέματα προσβασιμότητας.

0 comments: